Coordinación de actividades empresariais

A contratación de obras ou servizos no ámbito empresarial, práctica habitual na actualidade, leva asociada a concorrencia de varias empresas ou persoas traballadoras autónomas nun mesmo centro de traballo, o que pode provocar debido á interacción das diferentes actividades desenvolvidas e dos riscos inherentes que cada unha leve asociados, situacións en que a posibilidade de accidente se vexa agravada, como tamén as súas potenciais consecuencias.

É por iso que a normativa en prevención de riscos laborais dedica especial atención a estas situacións, no artigo 24 da lei de prevención de riscos laborais, e no seu desenvolvemento no Real decreto 171/2004, establecendo a necesidade de levar a cabo unha coordinación de actividades empresariais para controlar esas interaccións e garantir que as empresas ou persoas traballadoras autónomas concorrentes actúan de maneira coherente aos principios da acción preventiva e aplican correctamente os métodos de traballo.

Aínda que o deber de cooperación aplica por igual a todas as empresas e persoas traballadoras por conta propia intervenientes, as obrigas específicas para cada unha delas varían en función do seu rol na situación de concorrencia (relación co lugar en que se desenvolvan os traballos, tipo de traballo contratado, posición na cadea de subcontratación, etc.). Coñeceas a continuación.

Aínda que o obxectivo de CÁEA é claro e concreto, a miúdo convértese nun mero intercambio de documentación entre as partes, sen contribución práctica e efectiva ao obxectivo que se perseguía inicialmente e, polo tanto, nun proceso estéril e improdutivo que só serve para cubrir o expediente fronte ao requisito legal. As causas máis habituais que contribúen a iso son:

• Procedementos de CAE moi defensivos, orientados exclusivamente a acreditar o cumprimento legal, en que predomina:
  • Acumulación de evidencias documentais, incluíndo aquelas que non gardan ningunha relación coa seguridade e a saúde na situación de concorrencia.
  • Ausencia de análise da información recibida, de maneira que do seu contido non derívase ningunha medida concreta que contribúa ao control das situacións de risco.
• Percepción illada de CÁEA, como algo completamente desconectado e desvinculado dos traballos que a motivan. Habitualmente concíbese CÁEA como unha xestión puntual, que debe realizarse antes do inicio dos traballos, e non como un proceso continuo e compatibilizo durante o desenvolvemento dos mesmos. Isto, na maior parte dos casos, ten as seguintes implicacións:
  • Non existen medios de coordinación ou, cando existen, non son axeitados á natureza e circunstancias dos traballos.
  • Non se realiza ningún tipo de seguimento nin control sobre o desenvolvemento dos traballos, algo que contrasta co empeño aplicado no provisión de documentación. 

CÁEA debe contemplarse como un proceso continuo orientado a integrar a prevención en cada unha das fases dos traballos, que se inicia no momento en que xorde a necesidade de contratar unha obra ou servizo e que finaliza co fin da relación de subcontratación, e de que deben derivarse medidas concretas, aplicables e efectivas que contribúan á mellora das condicións de seguridade e saúde dos traballos en concorrencia.

Iso implica o establecemento duns mecanismos de coordinación axeitados, que deben favorecer a comunicación e o intercambio áxil e continuado de información entre as distintas partes, e que cada unha destas ( empresa titular e concorrentes) asuma de maneira proactiva e responsable as actividades que en cada fase correspóndenlle. A seguridade e a saúde na situación de concorrencia é cousa de todas as partes que interveñen, pois as carencias ou falta de compromiso dunha delas pode impactar no resto.

Co fin de contribuír a un cambio de paradigma, cara a unha coordinación de actividades empresariais co foco no resultado e non unicamente en acreditar o cumprimento legal, Mutua Universal ofréceche unha breve guía de boas prácticas que describe as distintas fases do proceso, o rol que debe adoptar a empresa titular, as concorrentes e o principal cando exista, e o fluxo de información entre elas.

A coordinación de actividade empresariais:

• É obrigatoria nas situacións de concorrencia de empresas ou persoas traballadoras por conta propia (Art. 24 LPRL).
• Require da corresponsabilidade de todas as partes e persegue garantir a protección das persoas que participan nos traballos.

Aínda que o marco normativo cómpre para regular e establecer unhas directrices mínimas, este non debe converterse en protagonista exclusivo, nin os esforzos e os recursos deben quedar monopolizados pola xeración de evidencias do cumprimento legal.

Non permitas que a CAE sexa soa documentación.

Ponche en contacto co teu técnico/a de prevención de Mutua Universal para un asesoramento en calquera cuestión relacionada, consulta a lexislación e documentación técnica, ou as obrigas preventivas en CAE se es unha PEME.