Depresión

A depresión é un trastorno mental que se caracteriza por un estado de ánimo baixo, a perda de intereses ou da capacidade para gozar das cousas que antes producían pracer, sentimentos de culpa, a falta de autoestima, trastornos do sono ou da fame, sensación de cansazo e falta de concentración.

Síntomas afectivos ou emocionais

• Tristura patolóxica, frecuentemente sen xustificación ou dunha intensidade e duración desproporcionada. É o síntoma por excelencia da depresión.
• Abatemento, desconsolo, sufrimento, dor moral.
• Anhedonía ou perda da capacidade para gozar.
• Ansiedade, inquietude, intranquilidade, sensación de falta de aire e de nó na gorxa ou no estómago.
• Disforia ou irritabilidade, con reaccións desproporcionadas que repercuten na relación co resto das persoas.

Síntomas cognitivos ou do pensamento

• Pensamento inhibido ou retardado.
• Efectos na memoria, na atención e na concentración.
• Ideas de culpabilidade, delirio de ruína ou hipocondría.
• Baixa autoestima ou infravaloración persoal.
• Ideas de suicidio.

Síntomas conductuales

• Clinofilia ou tendencia a pasar a maior parte do día na cama.
• Inhibición psicomotriz. Adoita observarse un atraso nos movementos e na linguaxe, e inexpresión facial. Non obstante, ás veces, pode acontecer o contrario e a persoa pode mostrarse inqueda e, incluso, axitada, estados relacionados coa ansiedade e a angustia.
• Labilidade emocional ou imposibilidade para chorar.
• Illamento social. Evítase o contacto interpersoal, as conversacións ou saír do domicilio.

Síntomas somáticos

• Esgotamento xeneralizado.
• Alteración da fame con repercusión no peso.
• Taquicardia, palpitaciones, sudoración e vertixe.
• Alteracións dixestivas, estreñimiento, secura de boca, etc.
• Dor en varias localizacións; o máis frecuente é a dor de cabeza.
• Alteracións sexuais: diminución da libido, disfunción eréctil, ausencia de menstruación, etc.
• Alteración do ritmo vixilia-sono: desvelo precoz con diminución das horas de sono; incremento das horas de sono (hipersomnia) ou investimento do ritmo (durmir durante o día e estar esperto á noite).
• Empeoramento matutino da sintomatoloxía depresiva e mellora dos síntomas depresivos ao atardecer, momento en que incluso pódese lograr o estado anímico previo á enfermidade.

A medicación é unha das ferramentas máis importantes no tratamento das persoas que sofren depresión.

Para que o tratamento resulte efectivo é importante tomar os fármacos segundo as indicacións médicas, sen modificar a dose nin abandonar a medicación, aínda que os síntomas depresivos desaparecesen, xa que existe o risco de recaída

Débese cumprir o tratamento durante o tempo necesario, estipulado polo seu médico.

Para evitar esquecementos no tratamento farmacolóxico recoméndase:

• Organizar a medicación de xeito que poida tomarse facilmente e no momento axeitado. Tera nun lugar accesible e usar estratexias para evitar esquecementos, como pór unha alarma no móbil ou usar un estoxo das pastillas diario ou semanal.
• Incorporar a toma de medicación nas actividades diarias; por exemplo, facer coincidir a toma da mañá co almorzo.
• Saber ata que día díspónse de medicación e pedir cita con antelación para recoller receitas, e evitar quedarse sen medicación.
• Recoméndase que a familia controle a medicación, para evitar ter máis receitas das necesarias e non acumular medicamentos, prescritos ou de venda libre.

Cando unha persoa está deprimida, adoita illarse socialmente, incluso do núcleo familiar, e élle difícil comunicarse. En xeral ten unha actitude de indiferenza a todo o que lle rodea.

Na depresión poden diferenciarse dúas fases: A fase aguda e a fase de recuperación.

Fase aguda:

É o período comprendido desde que a persoa ten síntomas depresivos e inicia o tratamento farmacolóxico e / ou psicosocial, ata que comezan a diminuír destes síntomas. Esta fase pode durar un mes e medio ou dous meses en total.  

Fase de recuperación:

A fase de recuperación da enfermidade é o período de tempo desde que a persoa empeza a sentir que melloran dos síntomas depresivos (aproximadamente dous meses despois do inicio do tratamento farmacolóxico) ata a remisión total dos síntomas. A persoa afectada non pode deixar o tratamento, tendo en conta que como mínimo debe alongarse 6 meses desde o inicio da mellora.

É importante, na medida do posible, que as persoas con depresión, unha vez superada a fase aguda, leven unha vida normal así que sexa posible.

Aínda que na maioría de casos as persoas afectadas poden seguir traballando, se o traballo é moi estresante —física, psicolóxica ou emocionalmente—, deberase informar o equipo terapéutico desta esixencia e pedir á empresa, se é posible, un cambio temporal do posto de traballo, ata que a persoa poida afrontar coa esixencia laboral pedida.

• Convidar a persoa a participar en actividades ao alcance que impliquen contacto social, como deportes, clases de idiomas, clubs de lectura, clases de baile, etc. tendo en conta as súas preferencias.
• Absterse completamente de tomar bebidas alcohólicas en calquera momento, especialmente en eventos sociais. A idea de que beber alcohol facilita establecer conversacións e potencia as relacións sociais é erróneas; en realidade inflúe de maneira negativa nos dous aspectos.
• Favorecer a expresión das vivencias da persoa afectada, coa familia, cos amigos ou cos profesionais da saúde.
• Evitar aglomeracións e espazos non seguros, sobre todo ao inicio da enfermidade.
• Planificar conxuntamente a forma de aumentar progresivamente os contactos sociais e familiares.
• Axudar a persoa afectada a reflexionar sobre os roles familiares e sociais, identificar os cambios que xorden coa depresión e as posibles repercusións.
• Traballar conxuntamente a familia e o equipo de saúde para determinar a mellor maneira de reducir ou compensar as posibles modificacións, nun ambiente tranquilo onde a persoa con depresión non se senta culpable da situación.
• Participar de forma activa tanto a persoa afectada como o medio familiar no tratamento psicosocial.
• Participar en grupos de axuda mutua, onde se poden coñecer persoas en situacións de saúde similar e así poder compartir experiencias relacionadas coa depresión. Esta acción vai dirixida especialmente a persoas con depresión crónica ou recurrente.Un grupo de axuda mutua é un espazo en que varias persoas que comparten un mesmo problema ou dificultade reúnense para intentar superar ou mellorar a súa situación