O coidado dos pés para evitar lesións cutáneas en pacientes diabéticos

•  Previr as lesións traumáticas

- Non camiñar sen calzado nin levar sandalias ou chancletas.

- Utilizar medias ou calcetíns de fibras naturais, sen costuras, zurcidos nin dobras.

- Os zapatos teñen que ser cerrados, de forma cómoda, cun tacón máximo de 4 cm, e feitos de materiais naturais e con sola transpirable.

- Comprar os zapatos novos á tarde, cando os pés están máis inchados, e levaros de forma progresiva, ata que resulten cómodos.

- Limpar ben os zapatos diariamente para manter a pel flexible.

- Antes de pórllos, inspeccionar o seu interior para asegurarse que non hai ningún obxecto, costura ou cravo que sobresaia e poida provocar unha lesión na pel.

- Levar as unllas dos pés rectos e non excesivamente cortas. Utilizar preferiblemente cortauñas ou limaras cunha lima de esmeril en vez de cortaras.

• Previr as lesións químicas

- Non utilizar callicidas nin substancias que debiliten a pel, como os sales para baños de pés ou a auga osixenada.

- Evitar o uso de povidona iodada nas concentracións habituais, xa que provoca auténticas queimadas; tense que diluír ao 50 %con auga.

• Previr lesións térmicas

- Protexerse do frío con roupa de fibras naturais ou quentando a cama sen aplicar calor local directo: esteiras, mantas eléctricas, bolsas de auga quente, braseiros, etc.

- A temperatura da auga para lavar os pés ten que estar arredor de 35º C, controlandoo cun termómetro de baño.

- Preparar a auga do baño primeiro con auga fría e despois con auga quente.

• Previr as infeccións locais

- Lavarse diariamente os pés con auga arredor dos 35º C, con xabón de pH igual ao da pel.

- Evitar os baños de pés prolongados e a aplicación de pomadas que amolezan a pel.

- Secarse ben cunha toalla suave de cor clara (para detectar calquera indicio de sangue ou exudado), con atención especial nos espazos interdixitais. En caso de dificultade para agacharse ou erguer as pernas, pódese usar un secador de peso utilizando sempre o aire frío.

- Despois do baño diario, débese hidratar a pel cunha crema a base de urea, lanolina, glicerina, etc., sen colorantes nin perfumes, frotándola suavemente ata que se absorba completamente.

- En caso de corte ou ferida accidental, debe lavarse de maneira abundante con auga e xabón, desinfectarse con alcohol ao 70 %ou povidona iodada rebaixada ao 50 %con auga, e pór un apósito estéril; no caso de que non cicatrice debe consultarse co equipo de saúde

• Mellorar a achega local

- Facer diariamente exercicio de maneira controlada axuda a desenvolver a circulación colateral, é dicir, a aparición de máis vasos sanguíneos que poden chegar a compensar a achega de sangue nas extremidades inferiores, por iso aconséllase camiñar entre 3 e 4 km diarios por terreo plano e sen présa. Se se nota dor na pantorrilla ao camiñar unha distancia determinada, é moi importante parar, descansar un pouco e retomar a marcha.

- Non quedarse de pé ou sentado demasiado tempo: erguerse e pasear durante un mínimo de cinco minutos cada hora.

- Non exercer comprensión sobre as extremidades e evitar a roupa excesivamente axustada: vaqueiros, ligas, faixas...

- Non fumar: a nicotina é un potente vasoconstritor (provoca o estreñimiento das arterias), polo que o tabaco aumenta considerablemente as probabilidades de sufrir lesións vasculares ou de agravar as que xa hai

Acudir a controis periódicos co equipo de saúde. O coidado dos pés é fundamental para previr lesións e amputacións; é por iso que se recomenda seguir un control xornal pautado polos profesionais da saúde de referencia.