Real decreto 463/2020
Do 14 de marzo, polo que se declara o estado de alarma para a xestión da situación de crise sanitaria ocasionada polo COVID-19

A declaración de estado de alarma afecta a todo o territorio nacional.

A duración do estado de alarma que se declara polo presente real decreto é de quince días naturais.

1. Aos efectos do estado de alarma, a autoridade competente será o Goberno.

2. Para o exercicio das funcións a que se fai referencia neste real decreto, baixo o superior enderezo do presidente do Goberno, serán autoridades competentes delegadas, nas súas respectivas áreas de responsabilidade:

a) A ministra de Defensa.

b) O ministro do Interior.

c) O ministro de Transportes, Mobilidade e Axenda Urbana.

d) O ministro de Sanidade. Así mesmo, nas áreas de responsabilidade que non recaian na competencia dalgún dos ministros indicados nos parágrafos a), b) ou c), será autoridade competente delegada o ministro de Sanidade.

Así mesmo, nas áreas de responsabilidade que non recaian na competencia dalgún dos ministros indicados nos parágrafos a), b) ou c), será autoridade competente delegada o ministro de Sanidade.

3. Os ministros designados como autoridades competentes delegadas neste real decreto quedan habilitados para ditar as ordes, resolucións, disposicións e instrucións interpretativas que, na esfera específica da súa actuación, sexan necesarios para garantir a prestación de todos os servizos, ordinarios ou extraordinarios, en orde á protección de persoas, bens e lugares, mediante a adopción de calquera das medidas previstas no artigo once da Lei Orgánica 4/1981, do 1 de xuño.

4. Os actos, disposicións e medidas a que se refire o parágrafo anterior poderán adoptarse de oficio ou a solicitude motivada das autoridades autonómicas e locais competentes, de acordo coa lexislación aplicable en cada caso e deberán prestar atención ás persoas vulnerables. Para iso, non será precisa a tramitación de procedemento administrativo algún.

5. Durante a vixencia do estado de alarma queda activado o Comité de Situación previsto na disposición adicional primeira da Lei 36/2015, do 28 de setembro, de Seguridade Nacional, como órgano de apoio ao Goberno na súa condición de autoridade competente.

1. Os integrantes das Forzas e Corpos de Seguridade do Estado, os Corpos de Policía das comunidades autónomas e das corporacións locais quedarán baixo as ordes directas do ministro do Interior, aos efectos deste real decreto, en canto cumpra para a protección de persoas, bens e lugares, podendo imporlles servizos extraordinarios pola súa duración ou pola súa natureza.

2. Os axentes da autoridade poderán practicar as comprobacións nas persoas, bens, vehículos, locais e establecementos que sexan necesarias para comprobar e, se é o caso, impedir que se leven a cabo os servizos e actividades suspendidas neste real decreto, agás as expresamente exceptuadas. Para iso, poderán ditar as ordes e prohibicións necesarias e suspender as actividades ou servizos que se estean levando a cabo.

Para tal fin, a cidadanía ten o deber de colaborar e non obstaculizar o labor dos axentes da autoridade no exercicio das súas funcións.

3. Naquelas comunidades autónomas que conten con corpos policiais propios, as Comisións de Seguimento e Coordinación prevista nas respectivas Xuntas de Seguridade establecerán os mecanismos necesarios para asegurar o sinalado nos dous apartados anteriores.

4. Os servizos de intervención e asistencia en emerxencias de protección civil definidos no artigo 17 da Lei 17/2015, do 9 de xullo, do Sistema Nacional de Protección Civil, actuarán baixo a dependencia funcional do ministro do Interior.

5. O ministro do Interior poderá ditar as ordes, resolucións, disposicións e instrucións que considere necesarias a todos os suxeitos incluídos no ámbito de aplicación da Lei 5/2014, do 4 de abril, de Seguridade Privada.

6. Para o eficaz cumprimento das medidas incluídas no presente real decreto, as autoridades competentes delegadas poderán requirir a actuación das Forzas Armadas, de conformidade co previsto no artigo 15.3 da Lei Orgánica 5/2005, do 17 de novembro, da Defensa Nacional.

Cada Administración conservará as competencias que lle outorga a lexislación vixente na xestión ordinaria dos seus servizos para adoptar as medidas que estime necesarias no marco das ordes directas da autoridade competente aos efectos do estado de alarma e sen prexuízo do que se establece nos artigos 4 e 5.

1. Durante a vixencia do estado de alarma as persoas unicamente poderán circular polas vías de uso público para a realización das seguintes actividades:

a) Adquisición de alimentos, produtos farmacéuticos e de primeira necesidade.

b) Asistencia a centros, servizos e establecementos sanitarios.

c) Desprazamento ao lugar de traballo para efectuar a súa prestación laboral, profesional ou empresarial.

d) Retorno ao lugar de residencia habitual.

e) Asistencia e coidado maiores, menores, dependentes, persoas con discapacidade ou persoas especialmente vulnerables.

f) Desprazamento a entidades financeiras e de seguros.

g) Por causa de forza maior ou situación de necesidade.

h) Calquera outra actividade de análoga natureza que terá que facerse individualmente, non sendo que se acompañe a persoas con discapacidade ou por outra causa xustificada.

2. Igualmente, permitirase a circulación de vehículos particulares polas vías de uso público para a realización das actividades referidas no apartado anterior ou para a recarga en gasolineiras ou estacións de servizo.

3. En todo caso, en calquera desprazamento deberán respectarse as recomendacións e obrigas ditadas polas autoridades sanitarias.

4. O ministro do Interior poderá acordar o peche á circulación de estradas ou tramos delas por razóns de saúde pública, seguridade ou fluidez do tráfico ou a restrición nelas do acceso de determinados vehículos polos mesmos motivos.

Cando as medidas ás que se refiren os parágrafos anteriores adóptense de oficio informarase previamente ás administracións autonómicas que exercen competencias de execución da lexislación do Estado en materia de tráfico, circulación de vehículos e seguridade viaria.

As autoridades estatais, autonómicas e locais competentes en materia de tráfico, circulación de vehículos e seguridade viaria garantirán a divulgación entre a poboación das medidas que poidan afectar ao tránsito viario.

1. De conformidade co que se dispón no artigo once b) da Lei Orgánica 4/1981, do 1 de xuño, as autoridades competentes delegadas poderán acordar, de oficio ou a solicitude das comunidades autónomas ou das entidades locais, que se practiquen requisas temporais de todo tipo de bens necesarios para o cumprimento dos fins previsto neste real decreto, en particular para a prestación dos servizos de seguridade ou dos operadores críticos e esenciais. Cando a requisa se acorde de oficio, informarase previamente á Administración autonómica ou local correspondente.

2. Nos mesmos termos poderá imporse a realización de prestacións persoais obrigatorias imprescindibles para a consecución dos fins deste real decreto.

1. Suspéndese a actividade educativa presencial en todos os centros e etapas, ciclos, graos, cursos e niveis de ensino contemplado no artigo 3 da Lei Orgánica 2/2006, do 3 de maio, de Educación, incluída o ensino universitario, así como calquera outras actividades educativas ou de formación impartida noutros centros públicos ou privados.

2. Durante o período de suspensión manteranse as actividades educativas a través das modalidades a distancia e «en liña », sempre que resulte posible.

1. Suspéndese a apertura ao público dos locais e establecementos retallistas, a excepción dos establecementos comerciais retallistas de alimentación, bebidas, produtos e bens de primeira necesidade, establecementos farmacéuticos, médicos, ópticas e produtos ortopédicos, produtos hixiénicos, salóns de peiteado, prensa e papelaría, combustible para a automoción, estancos, equipos tecnolóxicos e de telecomunicacións, alimentos para animais de compañía, comercio por Internet, telefónico ou correspondencia, tinturarías e lavanderías. Suspéndese calquera outra actividade ou establecemento que a xuízo da autoridade competente poida supor un risco de contaxio.

2. A permanencia nos establecementos comerciais cuxa apertura estea permitida deberá ser a estritamente necesaria para que os consumidores poidan realizar a adquisición de alimentos e produtos de primeira necesidade, quedando suspendida a posibilidade de consumo de produtos nos propios establecementos.

En todo caso, evitaranse aglomeracións e controlarase que consumidores e empregados manteñan a distancia de seguridade de polo menos un metro a fin de evitar posibles contaxios.

3. Suspéndese a apertura ao público dos museos, arquivos, bibliotecas, monumentos, así como dos locais e establecementos en que se desenvolvan espectáculos públicos, as actividades deportivas e de lecer indicado no anexo do presente real decreto.

4. Suspéndense as actividades de hostalaría e restauración, podendo prestarse exclusivamente servizos de entrega a domicilio.

5. Suspéndense así mesmo as verbenas, desfiles e festas populares.

1. Todas as autoridades civís sanitarias das administracións públicas do territorio nacional, así como os demais funcionarios e traballadores ao servizo das mesmas, quedarán baixo as ordes directas do ministro de Sanidade en canto cumpra para a protección de persoas, bens e lugares, podendo imporlles servizos extraordinarios pola súa duración ou pola súa natureza.

2. Sen prexuízo do anterior, as administracións públicas autonómicas e locais manterán a xestión, dentro do seu ámbito de competencia, dos correspondentes servizos sanitarios, asegurando en todo momento o seu axeitado funcionamento. O ministro de Sanidade resérvase o exercicio de cantas facultades resulten necesarias para garantir a cohesión e equidade na prestación do referido servizo.

3. En especial, asegurarase a plena disposición das autoridades civís responsables do ámbito de saúde pública, e dos empregados que presten servizo no mesmo.

4. Estas medidas tamén garantirán a posibilidade de determinar a mellor distribución no territorio de todos os medios técnicos e persoais, de acordo coas necesidades que se poñan de manifesto na xestión desta crise sanitaria.

5. As autoridades competentes delegadas exercerán as súas facultades a fin de asegurar que o persoal e os centros e establecemento sanitario de carácter militar contribúan a reforzar o Sistema Nacional de Saúde en todo o territorio nacional.

6. Así mesmo, o ministro de Sanidade poderá exercer aquelas facultades que resulten necesarias para estes fins respecto dos centros, servizos e establecementos sanitarios de titularidade privada.

O ministro de Sanidade poderá:

a) Impartir as ordes necesarias para asegurar o abastecemento do mercado e o funcionamento dos servizos dos centros de produción afectada polo desabastecemento de produtos necesarios para a protección da saúde pública.

b) Intervir e ocupar transitoriamente industrias, fábricas, talleres, explotacións ou locais de calquera natureza, incluídos os centros, servizos e establecementos sanitarios de titularidade privada, así como aqueles que desenvolvan a súa actividade no sector farmacéutico.

c) Practicar requisas temporais de todo tipo de bens e impor prestacións persoais obrigatorias naqueles casos en que resulte necesario para a axeitada protección da saúde pública, no contexto desta crise sanitaria.

1. As autoridades competentes delegadas adoptarán as medidas necesarias para garantir:

a) O abastecemento alimentario nos lugares de consumo e o funcionamento dos servizos dos centros de produción, permitindo a distribución de alimentos desde a orixe ata os establecementos comerciais de venda ao consumidor, incluíndo almacéns, centros loxísticos e mercados en destino. En particular, cando resultase necesario por razóns de seguridade, poderase acordar o acompañamento dos vehículos que realicen o transporte dos bens mencionados.

b) Cando sexa preciso, o establecemento de corredores sanitarios para permitir a entrada e saída de persoas, materias primas e produtos elaborados con destino ou procedentes de establecementos en que se produzan alimentos, incluídas as granxas, lonxas, fábricas de pensos para alimentación animal e os matadoiros.

2. Así mesmo, as autoridades competentes poderán acordar a intervención de empresas ou servizos, así como a mobilización das Forzas e Corpos de Seguridade do Estado e das Forzas Armadas co fin de asegurar o bo funcionamento do que se dispón no presente artigo.

As autoridades competentes delegadas poderán adoptar as medidas necesarias para garantir o subministración de enerxía eléctrica, de produtos derivados do petróleo, así como de gas natural, de acordo co previsto no artigo 7 da Lei 24/2013, do 26 de decembro, do Sector Eléctrico, e nos artigos 49 e 101 da Lei 34/1998, do 7 de outubro, do sector de hidrocarburos.

1.Los operadores críticos de servizos esenciais previstos na Lei 8/2011, do 28 de abril, pola que se establecen medidas para a protección de infraestruturas críticas, adoptarán as medidas necesarias para asegurar a prestación dos servizos esenciais que lles son propios.

2.Dicha esixencia será igualmente adoptada por aquelas empresas e provedores que, non tendo a consideración de críticos, son esenciais para asegurar o abastecemento da poboación e os propios servizos esenciais.

1. Suspéndense termos e suspéndense e interrompen os prazos previstos nas leis procesuais para todos as ordes xurisdicionais. O cómputo dos prazos reemprenderase no momento en que perda vixencia o presente real decreto ou, se é o caso, as prórrogas do mesmo.

2. Na orde xurisdicional penal a suspensión e interrupción non se aplicará aos procedementos de habeas corpus, ás actuacións encomendadas aos servizos de garda, ás actuacións con detido, ás ordes de protección, ás actuacións urxentes en materia de vixilancia penitenciaria e a calquera medida preventiva en materia de violencia sobre a muller ou menores.

Así mesmo, en fase de instrución, o xuíz ou tribunal competente poderá acordar a práctica daquelas actuacións que, polo seu carácter urxente, sexan inaprazables.

3. En relación co resto de ordes xurisdicionais a interrupción á que se refire o apartado primeiro non será de aplicación aos seguintes supostos:

a) O procedemento para a protección dos dereitos fundamentais da persoa prevista nos artigos 114 e seguintes da Lei 29/1998, do 13 de xullo, reguladora da Xurisdición Contencioso-administrativa, nin á tramitación das autorizacións ou ratificacións xudiciais previstas no artigo 8.6 da citada lei.

b) Os procedementos de conflito colectivo e para a tutela dos dereitos fundamentais e liberdades públicas regulados na Lei 36/2011, do 10 de outubro, reguladora da xurisdición social.

c) A autorización xudicial para o internamento non voluntario por razón de trastorno psíquico prevista no artigo 763 da Lei 1/2000, do 7 de xaneiro, de Axuizamento Civil.

d) A adopción de medidas ou disposicións de protección do menor previstas no artigo 158 do Código Civil.

4. Non obstante o que se dispón nos apartados anteriores, o xuíz ou tribunal poderá acordar a práctica de calquera actuacións xudiciais que sexan necesarias para evitar prexuízos irreparables nos dereitos e intereses lexítimos das partes no proceso.

1. Suspéndense termos e interrómpense os prazos para a tramitación dos procedementos das entidades do sector público. O cómputo dos prazos reemprenderase no momento en que perda vixencia o presente real decreto ou, se é o caso, as prórrogas do mesmo.

2. A suspensión de termos e a interrupción de prazos aplicarase a todo o sector público definido na Lei 39/2015, do 1 de outubro, do Procedemento Administrativo Común das Administracións Públicas.

3. Malia o anterior, o órgano competente poderá acordar, mediante resolución motivada, as medidas de ordenación e instrución estritamente necesarias para evitar prexuízos graves nos dereitos e intereses do interesado no procedemento e sempre que este manifeste a súa conformidade, ou cando o interesado manifeste a súa conformidade con que non se suspenda o prazo.

4. A presente disposición non afectará aos procedementos e resolucións aos que fai referencia o apartado primeiro, cando estes veñan referidos a situacións estreitamente vinculadas aos feitos xustificativos do estado de alarma.

Os prazos de prescrición e caducidade de calquera accións e dereitos quedarán suspendidos durante o prazo de vixencia do estado de alarma e, se é o caso, das prórrogas que se adoptaren.