Viaxar: que hai que ter en conta?

Cada viaxe supón unha experiencia única e diferente para a persoa que o fai. Polo tanto, os consellos e as recomendacións para viaxar con saúde varían en función das características da viaxe e as particularidades da persoa que viaxa, como a súa historia de saúde e a súa situación de vida.

Os aspectos que determinan as características dunha viaxe inclúen o destino, a duración, o tipo de aloxamento, o percorrido e as condicións da viaxe, o tipo de contacto coa poboación, a época do ano, o medio de transporte, a práctica de actividades de risco e os requirimentos administrativos e sanitarios. 

Destino:

Considérase necesario extremar as precaucións en viaxes a: 

• Zonas rurais ou illadas, con condicións hixiénicas deficientes ou ben con dificultade de acceso a unha asistencia sanitaria en caso de necesidade. 
• Países ou zonas con condicións climáticas severas: calor ou frío intenso, humidade elevada, ou cambios bruscos da temperatura ambiental durante o día e a noite. 
• Países ou zonas con conflitos bélicos ou unha situación política inestable.

Duración:

Determina o tempo que a persoa está en contacto con determinados riscos para a saúde, que están presentes, especialmente, en países en vías de desenvolvemento.

Tipo de aloxamento, percorrido e condicións da viaxe:

Considérase necesario extremar as precaucións en caso de viaxes que supoñan: 

• aloxamentos con condicións hixiénicas deficientes; 
• percorridos por zonas rurais ou illadas, con dificultade de acceso a asistencia sanitaria.

Tipo de contacto coa poboación:

Considérase necesario extremar as precaucións no caso de que: 

• Haxa un contacto intenso coa poboación local en zonas con enfermidades de contaxio de persoa a persoa, como é o caso, por exemplo, de cooperantes ou voluntarios que traballen moi directamente cos habitantes dun lugar. 
• Desenvólvanse traballos en contacto con persoas doentes, refuxiados de conflitos bélicos ou catástrofes naturais, ou ben tarefas que comporten o contacto con animais, polo risco de contaxio dalgunhas enfermidades.

Época do ano

Considérase necesario extremar as precaucións se se ten que viaxar a zonas con condicións climáticas severas: calor ou frío intenso, e / ou humidade elevada. 

Medio de transporte

Pode ocasionar riscos para a saúde, como, por exemplo, a síndrome da clase turista en viaxes en avión, o mareo en viaxes en barco ou os accidentes de tráfico en viaxes en automóbil.

Práctica de actividades de risco

Certas actividades de risco, entre as que se encontran as deportivas, poden formar parte do conxunto de actividades planificadas ou ben ser o motivo principal dunha viaxe. Requiren unha consideración especial as actividades de montaña e as actividades subacuáticas. 

Requirimentos administrativos e sanitarios.

Segundo o país ou a zona que se visite, pode cumprir: 

• Consultar o centro de saúde ou o centro de vacinación internacional para planificar con tempo a administración das vacinas obrigatorias e / ou recomendables segundo as características da viaxe e da persoa que viaxa. 
• Dispor dos visados ou dos permisos de entrada ou de percorrido interno, segundo o país ou a zona que se quere visitar, que se poden xestionar no país de destino ou no de orixe.

Está relacionada cos problemas de saúde actuais ou anteriores, agudos ou crónicos; as alerxias a medicamentos, a alimentos ou a factores ambientais; o historial de vacinas e as limitacións físicas ou psíquicas da persoa que viaxa. 

Enfermidades ou problemas de saúde, agudos ou crónicos

Fan referencia aos problemas de saúde ou ás enfermidades que a persoa tivo ao longo da vida ou que ten no momento de emprender a viaxe. Neste sentido, tamén é importante ter en conta se a persoa segue algún tratamento e, se é así, saber cal. Isto pode condicionar os consellos de saúde específicos para a súa situación. 

Alerxias a medicamentos, a alimentos ou a factores ambientais (pole, po, ácaros, etc.)

Estas alerxias poden requirir unha preparación e uns consellos de saúde específicos. 

Historial de vacinas da persoa

Cómpre coñecer o historial previo de vacinas universais, como, por exemplo, a do tétano en adultos para evitar problemas de saúde se se producen feridas durante a viaxe. No caso dos nenos, debe terse en conta o calendario de vacinas infantil para evitar as enfermidades habituais durante a infancia e axustaro ás vacinas necesarias para a viaxe que se quere facer. 

Limitacións físicas ou psíquicas

Estas limitacións poden requirir adaptacións loxísticas ou instrumentais durante os desprazamentos ou o aloxamento, ou a necesidade dunha persoa acompañante

Facer unha viaxe pode ser unha actividade agradable, pero tamén pode comportar riscos para a saúde. Velar pola saúde é unha responsabilidade da persoa que viaxa. Por este motivo, é aconsellable:

• Antes de viaxar, saber cales son as precaucións sanitarias do país ou da zona que se quere visitar: as medidas de prevención de riscos para a saúde, as vacinas e a prevención do paludismo ou malaria, sempre cun consello previo sanitario personalizado. 
• Informarse de posibles convenios sanitarios con outros países, en caso de accidente ou de enfermidade durante a viaxe. 
• Contratar un seguro médico cunha cobertura axeitada ao tipo de viaxe que se fai, á duración e ao destino. 
• Contactar, no país de destino, coa embaixada ou co consulado do país de orixe; sobre todo, en zonas con conflitos políticos, en viaxes de longa duración ou en estancias en zonas illadas.
• Tomar decisións para viaxar de forma saudable tendo en conta as diferentes situacións de vida das persoas: as etapas do ciclo vital, o embarazo, ter unha enfermidade crónica ou ter unha discapacidade.

As vacinas permiten previr algunhas enfermidades e complementan as medidas de prevención de problemas de saúde. Polo tanto, é importante recibiras cando sexan necesarias para protexerse destas enfermidades e poder gozar, así, dunha viaxe con saúde. 

Sempre é aconsellable unha planificación con tempo, se é posible, dun mes antes da viaxe, para poder administrar as vacinas indicadas, segundo os factores xerais que condicionen o consello personalizado, as características da viaxe, a historia de saúde e a situación de vida da persoa que viaxa.

Debe terse sempre presente que a vacinación non substitúe a necesidade de seguir as medidas preventivas de problemas de saúde necesaria en cada situación.

Recomendacións xerais

A continuación, descríbense as vacinacións que se recomendan de maneira xeral ás persoas que viaxan.

Tétano e difteria

O tétano é unha enfermidade grave de distribución mundial causada por unha bacteria que se encontra na terra; contáxiase a través das feridas. A difteria é unha enfermidade de distribución mundial que pode ser grave; contáxiase por contacto con persoas doentes ou portadoras da enfermidade. Existe unha vacina combinada para as dúas enfermidades e é recomendable para calquera viaxe ou destinación. 

Recomendacións específicas

A continuación, descríbense as vacinas recomendables ou obrigatorias segundo as características da viaxe, o historial de saúde e a situación de vida da persoa que viaxa. Son especialmente necesarias nas viaxes a países en vías de desenvolvemento.

Hepatite A, Hepatite B, Febre tifoide, Febre amarela, Meninxite meningococia A-C e A, C, E, W-135, Rabia, Encefalite xaponesa, Pneumococo, Cólera, Gripe, Poliomelite, Encefalite centroeuropea, Triplo vírica (Sarampelo, Rubéola e Parotiditis).

O paludismo ou malaria é unha enfermidade frecuente nalgúns países en vías de desenvolvemento, da zona tropical e subtropical da África, de Asia, de América Central e de América do Sur; contáxiase pola picadura dun mosquito, que adoita proer do atardecer ata a madrugada.

As persoas que viaxan a zonas ou países endémicos (países onde existen unha enfermidade endémica) deben aplicar as medidas correspondentes para previra, xa que, se non se trata de maneira axeitada, pode ter graves consecuencias.

Convén seguir as medidas preventivas recomendadas para evitar picaduras de mosquito, aínda que se fixese a prevención farmacolóxica da malaria.

Recomendacións xerais.

• Cómpre personalizar as medidas de prevención segundo as características da viaxe: a destinación, a duración, as condicións, a época climática e as características da persoa. 
• Hai que seguir as medidas de prevención das picaduras de mosquito para evitar o contaxio da enfermidade.
• Debe utilizarse o medicamento preventivo (quimioprofilaxe antipalúdica) máis axeitado segundo as características da viaxe e as do viaxeiro, segundo as recomendacións personalizadas por unha enfermeira ou un médico experto. 
• Hai diferentes medicamentos preventivos e a dose varía segundo o tipo de medicamento: uns adminístranse con doses semanais e outras, con doses diarias. Todos teñen que empezarse a tomar antes de entrar nunha zona de risco de paludismo ou malaria e deben continuar tomandose durante a estancia e ao saír da zona de risco da enfermidade.

A caixa de primeiros auxilios contén os medicamentos, o material de curas, os informes e / ou a documentación médica que pode ser necesaria nun momento determinado para atender calquera problema de saúde, xeralmente de tipo leve, que pode ter o viaxeiro. 

Medicamentos e material básico para emerxencias: 

• Analxésico/antitérmico para a dor ou a febre; 
• Antiinflamatorio para dores de máis intensidade ou inflamacións; 
• Antidiarreico para cando a diarrea non se acompañe de febre e sempre como complemento da hidratación oral; 
• Sobres de rehidratación oral, que deben disolverse nun litro de auga, no caso de diarreas ou vómitos (pódense preparar de maneira caseira disolvendo, nun litro de auga, seis cucharaditas de azucre, unha de sal, unha de bicarbonato e zume de limón); 
• Antihistamínico oral para reaccións alérxicas ou picadas de insectos; 
• Medicamentos para ao mareo en viaxes en barco ou para as persoas con tendencia ao mareo en diferentes medios de transporte; 
• Material básico de curas (apósitos, gasas, antiséptico para desinfectar feridas).
• Termómetro.
• Repelentes de insectos. 
• Produto tópico para a pel, cun compoñente de antihistamínico ou con amoníaco, para reducir o proído posterior ás picadas. 
• Crema protectora solar. 

En caso de ter unha enfermidade crónica ou noutras situacións de saúde especial: 

• Informe médico explicativo no idioma do país de destino ou dos países de tránsito; 
• O dobre de medicación, distribuída en diferentes lugares do equipaxe, por se se perdese unha parte, en caso de seguir un tratamento farmacolóxico. 

En xeral, levar os medicamentos ou o material que a persoa saiba utilizar. 

No caso de viaxar en grupo, levar unha caixa de primeiros auxilios única, cunha ou máis persoas que sexan responsables del. 

Utilizar os medicamentos sempre seguindo as recomendacións indicadas no prospecto específico correspondente.