Nunha viaxe, que facer en caso de...

A diarrea é o aumento do número de deposicións con excrementos de consistencia líquida. Pode aparecer polo cambio de alimentación, do tipo de auga, de clima e de horario, ou polas toxinas en peixes e moluscos non controlados, pero a causa máis habitual é pola inxesta de alimentos ou bebidas contaminadas, xa que é a vía de contaxio de moitas enfermidades infecciosas (é a manifestación clínica consecuente a unha infección provocada por un microorganismo, como bacterias, fungos, virus, etc.) ou parasitarias (enfermidade causada por parasitos). 

As diarreas pódense manifestar con ou sen febre, e acompañadas doutras alteracións como os vómitos ou malestar xeral. As máis habituais son as chamadas diarreas do viaxeiro, que, xeralmente, non van acompañadas de febre e duran, aproximadamente, dous ou tres días.

No caso de diarrea, convén ter en conta os consellos seguintes: 

• Hai que rehidratarse con líquidos. Poden tomarse sobres de rehidratación oral (por exemplo, Sueroral©) disoltos en auga ou prepararos con 1 litro de auga, 6 cucharaditas de azucre, un pouco de sal, un pouco de bicarbonato e o zume de dous ou tres limóns, e tomarse o líquido amodo e de maneira continuada.
• Convén utilizar un antidiarreico, seguindo a pauta recomendada e só mentres duren as diarreas. 
• No caso de diarreas con febre, vómitos, excrementos con sangue, ou de sufrir unha diarrea máis de dous ou tres días, cómpre consultar o médico ou o centro sanitario.

O estreñimiento é o aumento no intervalo entre deposicións e o aumento da consistencia dos excrementos. As causas máis habituais son os cambios de alimentación, de clima e de horario, que favorecen a alteración no ritmo habitual de deposicións da persoa. 

No caso de estreñimiento, convén ter en conta os consellos seguintes. 

• Deben tomarse, como mínimo, 1,5 litros de líquidos ao día e, en países en que faga máis calor, hai que aumentar esta cantidade. 
• Convén comer froitas e verduras, pola achega de fibras. 
• Recoméndase facer masaxes circulares suaves na barriga no sentido das agullas do reloxo. 
• Recoméndase tomar laxantes, seguindo as recomendacións dun profesional.

A insolación é unha alteración da regulación térmica do corpo provocado por unha exposición longa ao sol sen protección. As persoas máis sensibles a sufrir unha insolación son a xente maior e os nenos pequenos; as viaxes con máis risco son os que se fan a zonas tropicais ou a zonas desérticas, ou as viaxes que se fan durante o verán, sobre todo se a persoa se expón ao sol durante as horas centrais do día. 

Xeralmente, maniféstase con dor de cabeza, mareos, desorientación, náuseas, taquicardia, temperatura corporal elevada, pel quente e encarnada e, ás veces, perda do coñecemento e alucinacións.

No caso de insolación, convén ter en conta os consellos seguintes. 

• Debe colocarse a persoa nun lugar con sombra e fresco. 
• Cómpre tirar toda a roupa á persoa e aplicar auga fría en todo o corpo e toallas molladas, en auga fría, no cabeza, as axilas e as virillas, para favorecer a baixada da temperatura corporal. 
• Deben beberse líquidos (auga ou bebidas isotónicas) de maneira frecuente e con pequenos grolos; cómpre evitar os líquidos moi fríos.

A hipotermia é unha alteración da regulación térmica do corpo que provoca un descenso da temperatura por debaixo dos 35 ºC, provocada por unha exposición longa a temperaturas baixas sen a protección de abrigo axeitado ou por unha longa inmersión na auga. 

Xeralmente, maniféstase con dificultades na fala, tremores, desorientación, somnolencia, dificultades na coordinación dos movementos e, ás veces, perda do coñecemento.

No caso de hipotermia, convén ter en conta os seguintes consellos.

• Debe colocarse a persoa nun lugar cunha temperatura morna. 
• Debe tirarse a roupa húmida ou mollada e cubrir a persoa con roupa de abrigo ou mantas quentes. 
• Cómpre beber líquidos quentes de maneira frecuente e con pequenos tragos. 
• Debe evitarse a inxesta de alcohol, xa que favorece a baixada da temperatura corporal polo efecto da vasodilatación.

A febre é o aumento da temperatura corporal. Nunha viaxe, as causas da febre poden ser unha exposición prolongada ao sol, a deshidratación, realizar actividade física con temperaturas elevadas ou microorganismos que poden provocar unha enfermidade. 

No caso de febre, convén ter en conta os seguintes consellos. 

• Cómpre facer baños en auga morna ou morna. 
• Hai que aplicar toallas ou compresas empapadas de auga morna na cara. 
• Deben beberse líquidos abundantes (auga e zumes) para manter a hidratación. 
• Convén evitar o exceso de abrigo, co obxectivo de favorecer a baixada da temperatura corporal. 
• Hai que tomar algún antitérmico para tratar a febre, como o paracetamol ou o ácido acetilsalicílico.

Este tipo de reaccións adoitan estar producidas pola picadura dun insecto, como o mosquito, ou por unha mordedura dalgún tipo de formiga. Caracterízanse por proído, inflamación, dor, calor e enrojecimiento da zona da picadura e, ás veces, por bochas, no caso das picaduras dalgúns arácnidos. Ás veces maniféstanse reaccións xerais máis graves, como, por exemplo, dificultades para respirar; neste caso, é importante dirixirse un centro de saúde ou hospital. 

No caso de reaccións locais por unha picadura ou mordedura de insecto, convén ter en conta os seguintes consellos. 

• Recoméndase aplicar frío na zona da picadura para reducir a inflamación e o proído. 
• Convén aplicar na zona da picadura unha solución de calamina ou de amoníaco para reducir o proído. 
• Non se debe rascar a zona da picadura, para evitar o risco de provocar unha ferida.

Estas reaccións adoitan estar producidas polo contacto con algunhas especies mariñas, como, por exemplo, as medusas; xeralmente, estas reaccións maniféstanse con proído, inflamación, dor, quentamento e enrojecimiento da zona. 

No caso de reaccións locais por contacto con especies mariñas, convén ter en conta os seguintes consellos:

• Deben retirarse con pinzas os restos da medusa, a espiña ou o pico do peixe que provocou a reacción. É importante non tocar a especie mariña cos dedos.
• Hai que identificar a especie que provocou a reacción.
• Convén non rozar a zona ou tocara coas mans.
• No caso das picaduras de medusa, hai que lavar a zona afectada con auga de mar, nunca en auga doce.
• Recoméndase aplicar frío na zona afectada, para reducir a inflamación e o proído.
• No caso de picaduras de especies cun veleno perigoso, como, por exemplo, o peixe araña, cómpre dirixirse un centro hospitalario para recibir o antídoto axeitado.

A ferida é unha lesión da pel, producida por causas moi diversas, como, por exemplo, golpes, caídas, cortes, mordeduras, etc. 

• No caso de feridas leves, convén ter en conta os seguintes consellos. 
• Cómpre lavar a ferida con auga e xabón, xa que son un potente desinfectante. 
• Tén quese aplicar un antiséptico só cando se sospeita que pode haber unha infección, o que debería diagnosticar un profesional. En todo caso, se se decide pór un, a povidona iodada sería o último, xa que é o máis citotóxico. Antes son preferibles outros antisépticos, como os derivados da polihexanida ou, incluso, a clorhexidina ou a hexetidina. 
• Se a ferida sangra, hai que facer comprensión na zona con gasas ou con roupa ou toallas limpas. 
• Convén tapar a ferida con gasas ou apósitos.

O paludismo ou malaria é unha enfermidade frecuente nalgúns países en vías de desenvolvemento, da zona tropical e subtropical da África, de Asia, de América Central e de América do Sur; contáxiase pola picadura dun mosquito, que adoita atacar do atardecer ata a madrugada.

As persoas que viaxan a zonas ou países endémicos (países onde existen unha enfermidade endémica) deben aplicar as medidas correspondentes para previra, xa que, se non se trata de maneira axeitada, pode ter graves consecuencias. 

Convén seguir as medidas preventivas recomendadas para evitar picaduras de mosquito, aínda que se fixese a prevención farmacolóxica da malaria.

Recomendacións xerais. Todas as persoas que viaxan, teñen que seguir as medidas de prevención seguintes.  

• Cómpre personalizar as medidas de prevención segundo as características da viaxe: a destinación, a duración, as condicións, a época climática e as características da persoa. 
• Hai que seguir as medidas de prevención das picaduras de mosquito para evitar o contaxio da enfermidade.
• Debe utilizarse o medicamento preventivo (quimioprofilaxe antipalúdica) máis axeitado segundo as características da viaxe e as do viaxeiro, segundo as recomendacións personalizadas por unha enfermeira ou un médico experto. 
• Hai diferentes medicamentos preventivos e a dose varía segundo o tipo de medicamento: uns adminístranse con doses semanais e outras, con doses diarias. Todos teñen que empezarse a tomar antes de entrar nunha zona de risco de paludismo ou malaria e deben continuar tomandose durante a estancia e ao saír da zona de risco da enfermidade.